Коррупция һәм җинаять җаваплылыгы

Коррупциягә каршы тору һәм халыкара йөкләмәләрне үтәү мәнфәгатьләрендә Россия Федерациясе Җинаять кодексы коррупция төшенчәсе белән колачланган берничә җинаять кылган өчен җаваплылык билгели.

Коррупция җинаятьләре өчен нинди җинаять җаваплылыгы янавын, закон аны нинди чикләрдә һәм кемгә йөкләргә кушуын аңларга кирәк.

Статистика мәгълүматларына караганда, 2023 елда Россия Федерациясендә коррупциягә юнәлдерелгән җинаятьләр өчен төп составлар буенча һәм өстәмә квалификация сыйфатында 22 014 гаепләү карары чыгарылган.

Россия Федерациясе Җинаять кодексы ришвәт алу һәм ришвәт бирү, шулай ук ришвәт алуда арадашчылык кебек берничә җинаятьне үз эченә алган ришвәт алу өчен ирегеннән мәхрүм итүгә кадәр җинаять җаваплылыгын күздә тота.

Шуны аңларга кирәк: закон алдында ришвәт алган кеше яки ришвәт биргән кеше генә түгел, ә арадашчы булган кеше дә җавап бирә.

Башкача әйткәндә, әгәр ришвәт арадашчы аша тапшырылса, ул шулай ук ришвәт алуда арадашчылык өчен җинаять җаваплылыгына тартыла.

Шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, ришвәт алу, ришвәт бирү, ришвәт алуда арадашчылык өчен җаваплылык вазифаи затның ришвәт алу вакытына карамастан ришвәт бирүче файдасына хезмәт буенча гамәлләр (гамәлләр кылмаганнан соң) яки аннан соң килә.

Ул тәкъдим иткән затлар, шулай ук күрсәтелгән гамәлләр (гамәлсезлек) алдан ришвәт алу яки вазифаи зат белән аларны башкарган өчен ришвәт бирү турында килешү белән бәйле булуына карамастан.

Ришвәт алу һәм коммерция ришвәте предметы, акча, кыйммәтле кәгазьләр, башка милек белән беррәттән, законсыз милек характерындагы хезмәтләр күрсәтү һәм милек хокуклары бирү булырга мөмкин.

Мөлкәти характердагы хезмәтләрне законсыз күрсәтү дип вазыйфаи затка ришвәт итеп теләсә нинди мөлкәти файда бирүне, шул исәптән аны мөлкәти йөкләмәләрдән азат итүне дә аңларга кирәк (мәсәлән, аннан файдаланган өчен түбән процент ставкасы булган кредит бирү, түләүсез яки түбән бәягә туристлык юлламалары бирү, фатирны ремонтлау, дача төзү, мөлкәтне, аерым алганда, автотранспортны, аның өчен тапшыру вакытлыча куллану, бурычны кичерү яки башка затлар алдындагы бурычларны үтәү).

Милек хокукларын тапшыру, мәсәлән, фатирга, йортка, дачага милек хокукы; бурычлыга таләп итү хокукы, интеллектуаль милек объектларын куллану хокукын бирү һ. б. рәвешендә күрсәтелә.

Ришвәт яки коммерция ришвәте буларак тапшырылган милек, күрсәтелгән милек характерындагы хезмәтләр яки бирелгән милек хокуклары яклар тарафыннан тәкъдим ителгән дәлилләр нигезендә, шул исәптән кирәк булганда эксперт нәтиҗәсен исәпкә алып, акчалата бәяләмә бирергә тиеш.

Коррупциягә юнәлдерелгән җинаятьләр өчен Россия Федерациясе Җинаять кодексында түбәндәге төр җәзалар каралган:
- штраф;
- билгеле бер вазифаларны биләү хокукыннан мәхрүм итү;
- билгеле бер эшчәнлек белән шөгыльләнү;
- мәҗбүри эшләр;
- төзәтү эшләре;
- ирекне чикләү;
- билгеле бер вакытка ирегеннән мәхрүм итү.

Яр Чаллы территориаль органы хезмәткәрләре даими нигездә гамәлдәге законнарның яңалыклары белән танышалар, эчке киңәшмәләрдә дәүләт хезмәткәрләре тарафыннан коррупциягә юл куймау практикасы турында фикер алышалар.

Татарстан Республикасы Дәүләт алкоголь инспекциясенең  Яр Чаллы территориаль органы